دیگ (Boiler) چیست؟
به منظور تامین گرمای مورد نیاز برای تامین آب گرم مصرفی و همچنین گرم کردن ساختمان در ماههای سرد سال باید از منبع گرمایی آبی (دیگ یا بویلر) استفاده نمود.
دیگهای مورد استفاده در ساختمان برحسب ظرفیت از سیستمهای کوچک دیواری موسوم به پکیج (با حداقل ظرفیت 20 کیلووات) تا بویلرهای بخاری که حتی میتوانند نیاز گرمایی یک شهر را تامین کنند، ساخته میشوند.
آب سرد ورودی با ورود به دیگ گرم شده و آب گرم مصرفی، برای مصارف بهداشتی تولید می شود.
برای گرمایش ساختمان نیز سیال عامل (آب) با ورود به دیگ گرم و از طریق لولهکشی به پایانههای موجود در فضاهای ساختمانی رفته و پس از انتقال گرما به ساختمان، به سمت دیگ بازگشته و مجددا برای تامین نیاز گرمایی ساختمان، حرارت میبیند.
ویژگی های دیگ (بویلر) چدنی
این دیگ از قطعاتی بنام پره تشکیل شده که میتواند به محل موتورخانه حمل و در آنجا به هم متصل شود.
با کم و زیاد کردن این پرهها، میتوان ظرفیت حرارتی دیگ را کاهش یا افزایش داد.
حداکثر فشار تحملی دیگهای چدنی5 اتمسفر میباشد.
دیگهای چدنی در ظرفیتهای متنوع و حداکثر تا 2,500,000 Btu/hr ساخته میشوند.
روند کار دیگ چدنی : در مشعل، سوخت(گاز، گازوئیل و …) با هوا ترکیب شده و شعله حاصل، محفظه احتراق را گرم میکند.
این حرارت به آب عبوری منتقل شده و آب گرم مورد نیاز برای نیاز گرمایی ساختمان(تولید آب گرم مصرفی و گرمایش ساختمان) فراهم میشود. دود حاصل از احتراق نیز به دودکش منتقل میشود.
ویژگی های دیگ (بویلر) فولادی
این دیگها با دو نوع لوله آتش و لوله آب شناخته میشوند.
در دیگ لوله آتش گازهای حاصل از احتراق از میان لولههایی که توسط آب در گردش احاطه شده، عبور مینماید.
از این دیگها در سیستمهای حرارت مرکزی با آب داغ یا بخار استفاده میشود.
فشار کاری این دیگها از فشار پایین تا فشار16 اتمسفر میباشد. این دیگ در ظرفیتهای مختلفی(معمولا حداکثر تا ) ساخته میشوند.
در دیگ فولادی لوله آب، آب در لوله ها گردش نموده و آتش از بیرون به لولههای آب برخورد میکند.
این دیگها از فشار10 اتمسفر تا 60 اتمسفر بوده و ظرفیت آنها تا میباشد.
عامل محدود کننده ظرفیت آنها حجم آنها و اشکالات حملونقلی است. سوخت آنها میتواند گاز، گازوئیل و … باشد.
این دیگها نیز در سیستمهای حرارت مرکزی با آب داغ یا بخار قابلیت استفاده دارد.
منبع: کتاب محاسبات تاسیسات ساختمان-مهندس سید مجتبی طباطبایی