ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت زﻫﻜﺸﻲ در اجرای بام سبز

درﺧﺼﻮص ﻻﻳﻪ زﻫﻜﺶ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﻟﺰاﻣﻰ اﺳﺖ:

• در صورت اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﻳﻪﻫﺎى زﻫﻜﺶ ﺻﻔﺤﻪاى، در ﻣﺤﻞ درﻳﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﺮش ورق زﻫﻜﺶ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاى ﺻﻮرت ﻣﻰﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ از ﻧﻔﻮذ آب ﻳﺎ ﺣﺮﻛﺖ رﻳﺸﻪ ﺑﻪ زﻳﺮ درﻳﭽﻪ ﻫﺎى ﻋﺒﻮر آب ﺷﻮد.

• ﻫﻢ ﭘﻮﺷﺎﻧﻰ ﻣﻴﺎن ﺻﻔﺤﺎت زﻫﻜﺶ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ١٠ ﺳﺎﻧﺘﻰ ﻣﺘﺮ ﻛﻢ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮر ﺣﻔـﺮه ﻫـﺎى دو ﺳـﻄﺢ در ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻓﺮورﻓﺘﻪ و ﻫﻢﭘﻮﺷﺎﻧﻰ اﻳﺠﺎد ﻣﻰﺷﻮد.

ﺗﻮﺻﻴﻪ:

زﻫﻜﺶ ﻫﺎى ﭘﻠﻰ اﺗﻴﻠﻨﻰ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وزن ﻛﻢ و اﻣﻜﺎن ذﺧﻴﺮه آب، ﻛﺎرﻛﺮد ﺧﻮﺑﻰ در ﺑـﺎم ﺳـﺒﺰ دارﻧـﺪ. درﺻـﻮرت اﺳـﺘﻔﺎده از زﻫﻜﺶ ﻫﺎى ﭘﻠﻰ اﺗﻴﻠﻨﻰ، زﻫﻜﺶ ﺑﺎ ﺣﻔﺮهﻫﺎى دو ﻃﺮﻓﻪ ﻛﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﺷﻜﻞ ﺷـﺎﻧﻪ ﺗﺨـﻢ ﻣﺮﻏـﻰ را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻰآورد ﺑـﻪ ﺟـﺎى زﻫﻜﺶ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰﺷﻮد. زﻳﺮا اﻣﻜﺎن ﺟﺮﻳﺎن آب در ﺑﻴﻦ ﺣﻔﺮهﻫﺎ و ﭘﺨﺶ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ در اﻳﻦﻻﻳﻪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻰآورد.

ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ ذﺧﻴﺮه آب در اﻳﻦ ﻻﻳـﻪ ﻫـﺎ ﺑـﻴﺶ از ۶۵% ﺣﺠـﻢ آن ﻧﺒﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ از ﭘـﺲ زدن آب در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﺷﻮد.

• درﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ از ﻣﻮارد دﻳﮕﺮ ﻧﻈﻴﺮ ﺷﻦ و ﻳﺎ ﭘﻮﻛﻪ ﻫﺎى ﻣﻌﺪﻧﻰ و ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺳﺒﻚ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻻﻳـﻪ زﻫﻜـﺶ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷﻮد، ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ وزن ﺑﺎم و ﻣﻴﺰان ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﮕﻬﺪارى آب در آن ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد.

• درﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﻳﻪ ﻫﺎى ﻓﻮق، اﻣﻜﺎن ﺗﻤﺎس ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ رﻳﺸـﻪ ﮔﻴـﺎه ﺑـﺎ ﻻﻳـﻪ زﻳـﺮﻳﻦ ﭘـﺲ از رﺷـﺪ در ﻣﻴـﺎن داﻧﻪ ﻫﺎى ﺷﻦ ﻳﺎ ﭘﻮﻛﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻰ ﺷﻮد. ﻟﺬا ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻋﺪم ﻧﻔﻮذ رﻳﺸﻪ ﺑﻪ ﻻﻳﻪ ﻋﺎﻳﻖ رﻃﻮﺑﺘﻰ، ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه ﺑﻪ ﻛـﺎرﻛﺮد ﻻﻳﻪ ﺿﺪ رﻳﺸﻪ اﻟﺰاﻣﻰ اﺳﺖ.

• در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎ و ﻣﻮارد ﻓﻮﻗﺎﻟﺬﻛﺮ در ﻻﻳﻪ زﻫﻜﺶ، ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻗﻄﺮ آنﻫـﺎ در ﺑـﻴﺶ از ١٠% داﻧـﻪﺑﻨـﺪى ﻛﻢﺗﺮ ٠۶٣/٠ ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ. داﻧﻪﺑﻨﺪى ﮔﺮاﻧﻮلﻫﺎ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺧﺎک ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ:

• درﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻦ و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻫﻜﺶ، ﻻزم اﺳﺖ اﻃﺮاف ﺑﺎزﺷﻮ درﻳﭽﻪاى ﻣﺸﺒﻚ ﻛـﻪ اﻣﻜـﺎن ﻋﺒﻮر آب را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده، اﻣﺎ ﻣﺎﻧﻊ از ﻋﺒﻮر ﺷﻦ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺎک ﻣﻰﺷﻮد، ﻧﺼﺐ ﺷﻮد.

ﺑﺮاى اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺶ ﺗﺮ درﺧﺼﻮص اﻟﺰاﻣﺎت، اﻧﻮاع ﻣﻮاد ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻫﻜﺶ و آزﻣﻮنﻫﺎى ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟـﺬب رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎى زﻳﺮ رﺟﻮع ﺷﻮد:

• اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻰ اﻳﺮان، ﺷﻤﺎره ١٧٠٧۶، ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎى ﺑـﺎم ﮔﻴـﺎﻫﻰ (ﺑـﺎم ﺳـﺒﺰ)- آﺑﮕﻴـﺮى و ﻧﮕﻬﺪاﺷـﺖ واﺳـﻄﻪﻫـﺎى ﻻﻳﻪﻫﺎى زﻫﻜﺶ ژﺋﻮﻛﺎﻣﭙﻮزﻳﺖ – روش آزﻣﻮن

• اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻰ اﻳﺮان، ﺷﻤﺎره ١٧٠٧۶، ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎى ﺑﺎم ﮔﻴﺎﻫﻰ (ﺑﺎم ﺳﺒﺰ) ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮى واﺳﻄﻪﻫـﺎى زهﻛﺸـﻰ داﻧـﻪاى در ﺣﺎﻟﺖ اﺷﺒﺎع از آب ﺑﻪ روش ﺑﺎر اﻓﺘﺎن – روش آزﻣﻮن

ASTM E2396 / E2396M – 15

ASTM E2788 – 11

ASTM E2398/ E2398M – 15a

ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت زﻫﻜﺸﻲ

ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت زﻫﻜﺸﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ:

• ﺧﺮوﺟﻰﻫﺎى ﺳﻘﻔﻰ

• ﻟﻮﻟﻪﻫﺎى داﺧﻠﻰ

• آبراهﻫﺎﻳﻰ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دربﻫﺎ

• ﻧﺎودان

• ﻓﻮارهﻫﺎى ﭘﺎﺷﺸﻰ

• ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎى اﺿﻄﺮارى

ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت زﻫﻜﺸﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﻤﻊآورى و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن آب اﺿﺎﻓﻰ از ﻣﺴـﻴﺮ زﻫﻜﺸـﻰ و آبﻫـﺎى ﺳـﻄﺤﻰ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻻﻳـﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻰ ﺑﺎﺷﺪ. آب از ﻧﻤﺎﻫﺎ و ﺳﻄﻮح درزﮔﻴﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاى ﺧﺎرج ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻻﻳﻪﻫﺎى ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻰ ﻣﺎﻧﻊ آن ﻧﺸﻮد.

ﻧﺼﺐ زﻫﻜﺸﻲ ﺳﻘﻒ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺸﺖ

در ﺻﻮرت ﻧﺼﺐ زﻫﻜﺶ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻰ از ﺳـﻘﻒ ﻛـﻪ داراى ﭘﻮﺷـﺶ ﮔﻴـﺎﻫﻰ اﺳـﺖ، ﺗﻌﺒﻴـﻪ ﻳـﻚ ﻣﺤﻔﻈـﻪ ﺑﺎزرﺳـﻰ ﺟﻬـﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از رﺳﻮب اﻟﺰاﻣﻰ اﺳﺖ.

ﻧﺼﺐ زﻫﻜﺸﻲ ﺳﻘﻒ در ﺧﺎرج از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﺸﺖ

زﻫﻜﺸﻰ ﻫﺎى ﻧﺼﺐ ﺷﺪه در ﺧﺎرج از ﻧﻘﺎط ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻰ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﺷﻜﺎر در ﻧـﻮار ﻣﺎﺳـﻪاى ﻗـﺮار ﻣـﻰﮔﻴﺮﻧـﺪ. اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﺶ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ذرات ﻣﺎﺳﻪﻫﺎى ﻣﻮﺟﻮد در اﻃـﺮاف آن، ﺟﻬـﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕـﻰ زﻫﻜﺶ، اﻟﺰاﻣﻰ اﺳﺖ.

ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎى اﺿﻄﺮارى

ﻧﺼﺐ ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎى اﺿﻄﺮارى و ﺟﺮﻳﺎن آب ﺑﻪ ﺳﻤﺖ آن ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاى ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻻﻳﻪاى ﺑـﺎم ﺳـﺒﺰ ﺣﻔـﻆ ﺷـﻮد. اﻃﺮاف ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎى اﺿﻄﺮارى ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاى ﻃﺮاﺣﻰ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ آب ﺑﺪون ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از آن ﺧـﺎرج ﺷـﻮد و در ﻫـﺮ زﻣـﺎن اﻣﻜﺎن ﺑﺎزرﺳﻰ ﺑﺼﺮى از آن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﺳﺮرﻳﺰﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ دور از ﭘﻮﺷﺶﻫﺎى ﮔﻴﺎﻫﻰ در ﻣﺤﻴﻂ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﻮﻧﺪ.

زﻫﻜﺸﻲ ﺳﻘﻒﻫﺎى ﺷﻴﺐ دار

زﻫﻜﺸﻰ ﺳﻘﻒﻫﺎى ﺷﻴﺐدار از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻮارﻫﺎى ﻣﺎﺳﻪاى، ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎى زﻫﻜﺶ ﻳﺎ آﺑﺮوﻫﺎ و ﻧﺎودانﻫـﺎى ﺧـﺎرﺟﻰ ﻳـﺎ داﺧﻠﻰ ﺳﻘﻔﻰ ﺻﻮرت ﻣﻰﮔﻴﺮد.

ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﻴﺐ، ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﺳﻄﺢ ﺑﻴﺶﺗﺮ در ﭘﻴﺶ آﻣﺪﮔﻰ ﻟﺒﻪﻫﺎى ﺑﺎم، ﺟﻬﺖ زﻫﻜﺸﻰ آب، اﻟﺰاﻣﻰ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻧﻜﺘـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ در اﺑﺘﺪاى ﻛﺎر و در ﻫﻨﮕﺎم ﻃﺮاﺣﻰ اﺑﻌﺎد زﻫﻜﺶ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﻮد. از ﻛﺎﺷـﺖ ﭘﻮﺷـﺶ ﮔﻴـﺎﻫﻰ ﻣﺘـﺮاﻛﻢ در اﻃـﺮاف ﭘـﻴﺶ آﻣﺪﮔﻰﻫﺎى ﺑﺎم ﺷﻴﺐدار ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد.

اﺑﻌﺎد زﻫﻜﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻓﺮورﻓﺘﮕﻰﻫﺎى ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺎم ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴـﺖ اﺳـﺖ، زﻳـﺮا ﺑﺎﻳـﺪ آب ﺟﻤـﻊآورى ﺷﺪه از دو ﺳﻄﺢ ﺳﻘﻒ از ﻃﺮﻳﻖ آن ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮد.

ﺗﺨﻠﻴﻪ آب

آب ﺳﻄﺢ ﺑﺎم ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮى، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ زﻫﻜﺸﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺮوﺟﻰ ﺑـﺎم ﻫـﺪاﻳﺖ ﺷـﻮد. ﺿـﺮﻳﺐ ﻧﺸـﺖ آب ﺑـﺮاى آب زﻫﻜﺸﻰ ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺰرگﺗﺮ از ٣/٠ ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ (١٨٠ ﻣﻴﻠﻰﻣﺘﺮ ﺑﺮ دﻗﻴﻘﻪ) ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاى زﻫﻜﺸـﻰ ﺟﺰﺋـﻰ در ﺳـﻄﺤﻰ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ۴٠٠ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﺑﺎ ﺷﻴﺐ دو درﺻﺪ در ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل ﻣﺴﻴﺮ ١۵ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﻰ ﻧﺎودان ﺑﺎم، ﻻﻳﻪ زﻫﻜﺶ ﺷﻨﻰ ﺑﺎﻳـﺪ ﺣـﺪود ۴ ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘﺮ ﻋﻤﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ آب را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﺎﺳﺐ زﻫﻜﺶ ﻛﻨﺪ. در ﻣﻮرد ﺑﺎم ﺳـﺒﺰ ﻛـﻢ ﻋﻤـﻖ ﻣﻘـﺪارى از ﺑـﺎرش در ﻣﻮاﻗـﻊ ﺑﺎرش ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻄﺢ ﺟﺎرى ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ در ﺧﺎک ﻧﻜﻨﺪ، ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻧﺪارد.

اﺟﺮاى ﻻﻳﻪ ﻓﻴﻠﺘﺮ

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ورود ﺧﺎک ﺑﻪ ﻻﻳﻪ زﻫﻜﺶ از ﻓﻴﻠﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد. ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎ از ﺟﻨﺲ ﻣﻮارد ژﺋﻮﺗﻜﺴﺘﺎﻳﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

منبع : راهنمای طراحی و اجرای بام های سبز – ضابطه شماره 764 – سازمان برنامه و بودجه کشور